Page 22 - Yıldız'da Yaşam Sayı-1

20
Çeşitli insan etkileri sonucu atmosfere salınan sera gazı emisyonları kontrol edilmeli ve zaman kaybetmeden belirli bir düzeyin altına indirilmelidir.
dönüşü neredeyse mümkün değildir. Çünkü sera gazlarının atmosferdeki ömürleri çok uzundur ve okyanusların ısı kapasiteleri de küresel ısınmayı 30-40 yıl geciktiriyor. Sera gazlarının konsantrasyonlarının emisyonları azaltılsa dahi belli bir süre artmaya de-
vam edeceğinden gelecek yıllarda dünya genelinde küresel ısınmayı durdurmak üzere herhangi bir tedbir alınmazsa çok geç kalınmış olabilir.
Artan karbondioksit konsantrasyonu
1750 yılından beri havanın karbondiok-
sit konsantrasyonunda artışlar meydana geliyor. O zamanlar karbondioksit kon- santrasyonu 280 ppm’yken, hızlı bir artışla günümüzde 360 ppm’ye çıktı. Bu artış, bu yüzyıl boyunca insanlığın oldukça büyük bir küresel ısınmayla karşı karşıya gelmesine neden oldu.
Tarıma etkisi
Ortalama hava sıcaklığındaki 1 °C’lik artış, insanları besleyen besin maddelerinin başında gelen buğday, pirinç ve mısır ve- riminde yaklaşık yüzde 10’luk bir azalmaya yol açıyor. Konya’da son on yıldaki senelik ortalama sıcaklık, önceki ortalamaya göre
1 °C artarak 11,5 °C’ye ulaştı. Akşehir Gölü, Hotamış Bataklığı ve Akgöl kurudu, Beyşehir Gölü’nün suyu çok azaldı, Karapınar Meke Tuzlası ise kurumak üzere. Konya Kara- pınar’da son on yılda yer altı su seviyesi yaklaşık 20 metre düştü. Karapınar, Ereğli ve Aksaray civarlarında 2001’den bu yana kışın dahi kum fırtınaları baş gösteriyor. Konya’da 2007 yazında 42 °C sıcaklık ölçüldü. Kon- ya’da 2007 ve 2008 tarım sezonlarında tarla bitkileri daha fazla sulandığı halde yüzde 30-40 rekolte düşüklüğü meydana geldi, tarlaların üçte birine biçer-döver giremedi.
Çünkü kuraklık nedeniyle hasat edilecek sevi- yede arpa-buğday yetişmedi. Antalya’da ilk kez 2007 yazında 50 °C’de portakal yaprakları aşırı sıcaktan kavruldu. Ankara’da 2007 yazında sular bir hafta süreyle kesildi, İstanbul’da sıcaklık 22 Nisan 2008’de 31 °C olarak ölçüldü. Son birkaç yıldır Konya genelinde sonbahar, kış ve ilkbahar yağışları olmadığından veya çok yetersiz oldu- ğundan Nisan 2016’da tarla toprakları çatladı, Kasım ayında dahi bahçelerde damla sulamaya devam edildi.
Su kıtlığı
Dünya nüfusunun yüzde 40’ının yaşadığı 80 ülkede ciddi su stresi görülüyor. Dünyada 2050 yılında su sıkıntısı çeken ülke sayısı 54, bu şekilde su sıkıntısı çeken nüfus ise 4 mil- yara ulaşacak. Türkiye’de 2005’teki 72 milyon nüfusta kişi başına kullanılabilir sudan 1.500 metreküp su düşüyor. Bu oran Batı Avrupa’da